FESTIWAL RUSAŁKA
Wernisaż wystawy ”Nenia – Irena Bobowska, poznańska konspiratorka i artystka”
Vernissage mit Live-Musik und Eröffnung des Festivals: 8. September 2023 | 19.00
BARAK KULTURY al. Marcinkowskiego 21, Posen
Im Rahmen der 3. Ausgabe des Festivals „Rusałka – ein See, der verbindet“ wird die Ausstellung „NENIA. Irena Bobowska, posener Konspiratorin und Künstlerin.
Die Ausstellung präsentiert die Biografie von Irena Bobowska, eine Dokumentation des Projekts zum Gedenken an Bobowska in Berlin, künstlerische Karten und eine multimediale Interpretation ihres Gedichts „Ich stelle mich gerne so vor“ durch das Studio Sinus 3. Präsentiert werden ausgewählte Gedichte und Zeichnungen aus Familiensammlungen zum ersten Mal. Das Konzept eines dauerhaften Gedenkens an Bobowska in Berlin – ein nach ihr benannter Baum – wird vorgestellt.
Die Heldin IRENA BOBOWSKA
Geboren 3. September 1920 in Poznań / Posen (Polen), hingerichtet 27. September 1942 in Berlin-Plötzensee.
Eine junge Frau. Eine hochbegabte Malerin und Dichterin. Eine Schwerbehinderte im Rollstuhl. Eine Pfadfinderin, Aktivistin der Posener Waffen Organisation, dh. Militärorganisation im Westen Polens (Großpolen). Mitgründerin und Mitherausgeberin der Untergrund-Zeitschrift “Pobudka” (Weckruf). Sie sammelte die Informationen aus der Funküberwachung und bereitet sie zum Ausdrucken vor. Sie transportierte die konspirative Dokumente versteckt in ihrem Rollstuhl. 1940 verhaftet, psychisch und physisch gefoltert. Sie wurde am 27. September 1942 im Morgengrauen im Gefängnis Berlin-Plötzensee hingerichtet.
Mehr über Irena Bobowska und das Projekt in Berlin: www.dziewuchyberlin.org/bobowska/
REFLECTION
„Reflection“, als Spiegelbild der Realität in der Seeoberfläche und Gedanken, inspiriert von den Worten von Irena Bobowskas Gedicht „Ich stelle mir gern vor“. Das Gedicht handelt von einer Fee, Elfen, der Natur und den Jahreszeiten, es ist eine märchenhafte Flucht aus dem Realismus der schmutzigen und nassen Gefängniszelle, in der Bobowska zwei Jahre ihres kurzen Lebens verbrachte. Eines davon war Fort VII in der Nähe des Rusałka-Sees, wo das Video im August 2023 gedreht wurde. Das Video führt Sie in die traumhafte Welt der Natur ein, in der alles möglich ist, in eine imaginäre Welt, die zu einer Flucht vor der Realität, historischen und zeitgenössischen bewaffneten Konflikten und der Versklavung wird.
„Reflection“ – Video: Marzena Zajączkowska und Anna Krenz (Sinus 3)
4,24 Minuten, 2023
RUSAŁKA-SEE
„Bereits im November 1939, kurz nach Beginn des Zweiten Weltkriegs und der Annexion des sogenannten Warthelandes, war in Posen ein Garten– und Friedhofsamt etabliert, das auf dem Gebiet des heutigen Sees die Schaffung eines großen Vergnügungs- und Freizeitparks vorantrieb, des Golnauer Volksparks. Geplant waren u. a. Restaurants und Sportstätten und im Zentrum des Geländes der künstlich angelegte Elsensee, benannt nach der unweit gelegenen Ortschaft Elsenmühle. Der See sollte, umgeben von neu anzupflanzenden Bäumen und mit Schilf und Steinen befestigten Ufern, ein natürliches Aussehen erhalten. Jüdische Häftlinge, die aus Großpolen und der Gegend um Łódź in Posener Lager verschleppt worden waren, und auch polnische Zwangsarbeiter, wurden gezwungen, das Becken auszuheben und den See zu befestigen. Viele von ihnen wurden ermordet oder starben aufgrund brutaler Behandlung und unerträglicher Arbeitsbedingungen.“ Mehr auf WIKIPEDIA >>>
Die Ausstellung ist eine das Festival begleitende Veranstaltung, verbindet Poznań und Berlin und entstand in Zusammenarbeit mit dem feministischen Kollektiv Dziewuchy Berlin, dem Verein Ambasada Polek e.V. und Studio Sinus 3. Rusałka Festival ist ein Projekt von BARAK KULTURY.
Wernisaż z muzyką na żywo i inauguracja festiwalu: 8 września 2023 | godzina 19.00
BARAK KULTURY al. Marcinkowskiego 21, Poznań
W ramach 3. edycji Festiwalu „Rusałka – jezioro, które łączy“, w Poznaniu odbędzie się wystawa “NENIA. Irena Bobowska, poznańska konspiratorka i artystka”.
Wystawa prezentuje biografię Ireny Bobowskiej, dokumentację projektu upamiętnienia Bobowskiej w Berlinie, artystyczne mapy oraz multimedialna interpretacja jej wiersza “Ja lubię sobie wyobrażać” studio Sinus 3. Po raz pierwszy zaprezentowane będą wybrane wiersze i rysunki pozyskane ze zbiorów rodzinnych. Przedstawiona zostanie koncepcja stałego upamiętnienia Bobowskiej w Berlinie – drzewo jej imienia.
Bohaterka: IRENA BOBOWSKA
Urodzona 3 września 1920 r. w Poznaniu (Polska), stracona 27 września 1942 r. w Berlinie-Plötzensee.
Młoda kobieta. Niezwykle utalentowana malarka i poetka. Osoba o znacznym stopniu niepełnosprawności poruszająca się na wózku inwalidzkim. Harcerka, działaczka Poznańskiej Organizacji Zbrojnej, tj. organizacji wojskowej w zachodniej Polsce (Wielkopolska). Współzałożycielka i współredaktorka podziemnego pisma “Pobudka”. Zbierała informacje z nasłuchu radiowego i przygotowywała je do druku. Dokumenty konspiracyjne przewoziła ukryte w swoim wózku inwalidzkim. Aresztowana w 1940 r., torturowana psychicznie i fizycznie. Została stracona o świcie 27 września 1942r. w więzieniu Berlin-Plötzensee.
Więcej o Irenie Bobowskiej i projekcie w Berlinie: www.dziewuchyberlin.org/bobowska/
REFLEKSJA
„Refleksja”, jako odbicie rzeczywistości w tafli jeziora i przemyślenia inspirowane słowami wiersza Ireny Bobowskiej „Ja lubię sobie wyobrażać”. Wiersz opowiada o wróżce, elfach, przyrodzie, porach roku, jest baśniową ucieczką od realizmu brudnej i mokrej celi więzień, w których Bobowska spędziła 2 lata swojego krótkiego życia. Jednym z nich był Fort VII, niedaleko jeziora Rusałka, nad którym video zostało nakręcone w sierpniu 2023 roku. Video wprowadza w oniryczny świat natury, w którym wszystko jest możliwe, w świat wyobrażony, który staje się ucieczką od rzeczywistości, historycznych i współczesnych konfliktów zbrojnych i zniewolenia.
„Refleksja” – video: Marzena Zajączkowska i Anna Krenz (Sinus 3)
4,24 minuty, 2023
JEZIORO RUSAŁKA
„Jezioro powstało w latach 1941–1942, w trakcie niemieckiej okupacji Polski, poprzez spiętrzenie wód Bogdanki. Prace ziemne związane z utworzeniem zbiornika rozpoczęto w maju 1941 i trwały one 16 miesięcy. Do ich wykonania Niemcy zmusili Żydów osadzonych w niemieckich obozach pracy przymusowej na terenie Poznania. Do utwardzania dna wykorzystywano macewy, po likwidowanej synagodze i cmentarzu żydowskim przy ul. Głogowskiej. Jezioro miało stanowić serce wielkiego kompleksu rekreacyjnego Golęciński Park Ludowy (niem.Golnauer Volkspark). W jego sąsiedztwie planowano zbudować lunapark, linię kolejki wąskotorowej, ścieżki rowerowe, sauny, restauracje i halę sportową. Z powodu pogarszającej się sytuacji wojennej okupacyjne władze Poznania tych planów nie zrealizowały. (…) Podczas okupacji niemieckiej zbiornik otrzymał nazwę Elsensee od niemieckiej nazwy pobliskiego młyna – Elsenmühle. Po zakończeniu wojny nadano mu metaforyczno-kulturową nazwę Rusałka pochodzącą od nimf wodnych.“ Więcej o Rusałce na WIKIPEDII >>>
Wystawa jest wydarzeniem towarzyszącym festiwalowi, łączy wątki poznańsko-berlińskie i powstała we współpracy z feministycznym kolektywem Dziewuchy Berlin, stowarzyszeniem Ambasada Polek e.V. i Studio Sinus 3. Festiwal Rusałka jest projektem poznańskiego BARAKU KULTURY.
Künstlerinnen / Artystki:
Irena Bobowska
Anna Krenz
Patrycja Rutkowska
Ewa Maria Slaska
Marzena Zajączkowska
Kuratorin / Kuratorka:
Patrycja Rutkowska
Konzert / Muzyka:
Julka Walkowiak
Miki Tkacz
Festival Programm (auf Polnisch) / Cały program Festiwalu: barakkultury.pl/festiwal-rusalka
Dziewuchy Berlin | Ambasada Polek e.V. | Sinus 3
Recherche gefördert vom Fonds Darstellende Künste aus Mitteln der Beauftragten der Bundesregierung für Kultur und Medien www.fonds-daku.de
Fotos von: Fotografa. Anna Krotofil | www.facebook.com/fotografaannakrotofil | Barak Kultury
